برای جلوگیری از عوارض سرماخوردگی و پیشگیری از عفونتهای میکرور و ویروسی اقدامات زیر در بدو تولد ضروری است :
(علاج سرماخوردگی نوزادان و کودکان)
1. نوزاد پس از بدنیا آمدن باید از جهت دستگاه گوارش مورد توجه قرار گیرد تغذیه نوزاد در دوران جنینی از خون است و پس از آن با شیر مادر می باشد. بنابراین طب پایه ایرانی به روان سازی معده و روده نوزاد اهمیت زیادی قائل می باشد. دادن چند قاشق مرباخوری آب ترنجبین می تواند باعث تقویت شایان کبد و پاکسازی معده و روده گردد.
سیستم هضم نوزاد با مصرف ترنجبین تقویت شده و با عملکرد درست دستگاه گوارش و کبد سیستم دفاعی بدن تازه بدنیا آمده سرحال و با نشاط شده به وظایف خود بهتر عمل می کنند. اگر نوزاد دچار ناراحتی یا ضعف دستگاه گوارش باشد در مقابل سرماخوردگی نیز خوب عمل نمی کند. چگونه است که در طب پایه ایرانی همواره علمای مشهور هنگام ابتلا به سرماخوردگی خوردن غذای قوی و سنگین را تأكيدا منع کرده اند.
بنابراین دستگاه گوارش چه در نوزادی و چه در سنین دیگر در بیماری های دستگاه های دیگر بدن خصوصا دستگاه تنفس نقش حیاتی دارد.
2. پاکسازی محیط زندگی نوزاد
برای این کار از بخورات استفاده می شده که اطراف نوزاد نوزاد در هوای اتاق انجام می دادند. اکنون می توان از دستگاههای بخور نیز استفاده که داروی بخور را در کیسه نخی بسته و در دستگاه بخور قرار میدهند تا هوای تنفسی اطراف نوزاد را تحت تاثیر قرار دهد.
بخور خشک مانند دود اسفند باید نزدیک نوزاد انجام نشود زیرا ممکن است باعث حساسیت و تحریک گردد. اما از فاصله دور برای ضدعفونی کردن مفید است به شرطی که هوای محیط خشک نباشد.
مواد بخور می تواند ترکیبی از آویشن، تخم گشنیز و اوکالیپتوس باشد. موادی مانند مرزنجوش و اسطوخودوس و زوفا و پونه و نعناع و کاه و امثال آن نیز می تواند مفید باشد. معمولا داروها را مخلوط کرده و نیم کوب می کنند و هر بار یک مشت آن را در یک کاسه آب می جوشانند به طوری که شبانه روز محیط زندگی نوزاد از بوی آن معطر شود. همانطور که ذکر شد از دستگاه بخور نیز می توان استفاده کرد. باید از انتشار گاز مونوکسید کربن هنگام جوشاندن داروها بیمناک بود و رعایت نکات لازم صورت پذیرد.
نسخه دیگر بخور ضد سرماخوردگی و سینوزیت نوزادان
بابونه، اکلیل الملک (ناخنک)، مرزنجوشنسخه دیگر
میعه یابسه، مر، قسط، سندروس اجزاء مساوی است؛ می توان به صورت حب خشک کرد و هنگام مصرف در آب جوشانید.نسخه دیگر
کندر، میعه سائله”، سعد کوفی، سندروس اجزا مساوی است؛ خشک کنند و هر بار یک تکه آن را در آب بجوشانند.نسخه دیگر
باقلا، سبوس گندم هر کدام مقداری پودر کرده و با سرکه خمیر کنند و خشک کنندهد نیاز در آب بجوشانند و بخور دهند.نسخه دیگر
سیاه دانه را روی آهن داغ ریخته و دود آن را از فاصله دور منتشر کنند. چپ برای نوزادان نباید از نزدیک بکار رود.نسخه دیگر
سیاه دانه و زنجفیل را پودر کنند و در پارچه نخی پیچیده و مقابل بینی گرفته و بو کنند. این داروی بویا ماده زکام و سینوزیت را به نوک بینی کشانده و دفع می کند. نسخه سندروس با سندروس بخور دهندنسخه دیگر
آویشن و مرزنجوش در آب بجوشانند و بخور دهند. برای بزرگسالان بهتر است ابتدا آب را بجوش آورند و در حال جوش چند بار مقداری از آویشن به تنهایی یا همراه با مرزنجوش روی آن بریزند و صورت را مقابل آن قرار داده و تنفس کنند. با این روش اسانس های فرار دارو مستقیما وارد بینی شده و از روش جوشاندن و آوردن ظرف زیر چادر مؤثرتر می باشد.نسخه دیگر
سبوس گندم، آرد جو، باقلا، صندل سفید، گل سرخ و بنفشه از هر یک نیم درم، کافور یک دانک، همه را کوفته و بیخته در سرکه خیسانده و خشک نموده و دوباره در گلاب حل کرده و خشک نموده و تکه هایی از آن بسازند و هنگام نیاز در آب جوشانده بخور دهند و یا برای بزرگسالان روی آتش نهاده و بخور خشک دهند.نسخه دیگر
گشنیز خشک، پوست خشخاش هر دو را ساییده و یا نیم کوب کنند و بر آتش نهاده بخور خشک دهند و برای محیط اطراف نوزاد می توان در آب جوشانید.نسخه دیگر
بابونه، اکلیل الملک، شبت، مرزنجوش داروها را مخلوط و نیم کوب کنند و هر بار یکی دو قاشق غذاخوری را در ظرف آبی بجوشانند و بخور دهند. تمامی داروهای فوق دارای خاصیت ضدعفونی کننده و ضد حساسیت و الرژی بوده، ضد سینوزیت های مزمن حساسیتی همراه با آبریزش نیز هست. سیستم درمانی کامل برای نوزاد یا کودک سیستم درمانی برای نوزادی که دچار سرماخوردگی و عفونت بینی شده است و ممکن است تب هم کرده باشد بشرح زیر است: قبلا باید با ترنجبین شکم بیمار روان شده باشد. اگر تب وجود دارد شربت شکر قرمز برای کودکان و نوزادان بعد از ۴ ماهگی روان کننده شکم و ضد تب می باشد. تخم گشنیز، آویشن و گل ختمی را نیم کوب کرده و در محیط استراحت نوزاد با کودک بجوشانید و یا در دستگاه بخور قرار دهید. مواظب گاز مونوکسید کربن در اثر شعله گاز باشید و عرق آویشن را با مساوی خودش آب جوشیده مخلوط و شیرینی کرده و روزانه چند قاشق چایخوری آن را به نوزاد بخورانید.علاج تب در نوزاد
یکی از اقدامات پرستار یا والدین نوزاد این است که دریابند علت تب در دستگاه گوارش است یا در گلو و احیانا گوش و حلق و بینی. معمولا تب از ناحیه شکم یا گلو است و با لمس پشت دست می توان فهمید که عفونت در شکم بیشتر است یا در گلو، هرجا گرم تر بود باید حدس زد که بحران بیماری در آن جا متمرکز شده است. در هر صورت شکم نوزاد نباید قبض شود . اگر نوزاد تب دارد عرق بید را به عرق آویشن اضافه کنید. اگر تب دارد با دستمال خیس با آب ولرم پیشانی نوزاد را مرطوب کنید و در صورت لزوم با آب ولرم و یا با دستمال خیس و ولرم او را پاشویه کنید. پاشویه گل ختمی و عرق بید نیز برای کاهش و کنترل تب بسیار مفید است.آب میوه های ضد تب و تقویت کننده
اگر سن نوزاد به ۴ ماه رسیده باشد با مصرف آب میوه های زیر به پایین آمدن تب کمک کنید: آب سیب، آب هندوانه و آب لیموشیرین در ترکیب با هم یک ضد تب مناسب است و به شرطی که شکم نوزاد خوب کار کند تب به سرعت پایین می آید.روان کردن شکم کودک
شکر قرمز (شکر نیشکر) به صورت شربت ولرم از یک سوم استکان تا بیشتر برای زدودن تب و روان سازی شکم نوزاد مفید است و توان نوزاد یا کودک را در مقابل سرماخوردگی افزایش میدهد. در عین حال از مواد مغذی بسیاری برخوردار است که هنگام سرماخوردگی به کمک نوزاد یا کودک یا هر بیمار تب دار در هر سنی که باشد می آید. هنگامی که تب نباشد ترنجبین داروی مناسبی برای بیمار است که باعث می شود چیزی در روده ها نماند تا موجب تشدید تب شود. اگر شکم نوزاد کار نکند ممکن است تب افزایش پیدا کند بنابراین با شیرخشت یا شکر قرمز شکم نوزاد را روان کنید و شکم او را با روغن زیتون مالش دهید. و در سنین بعد از نوزادی یا از سال دوم نوزادی دادن آب خیسانده برگه هلو و زردآلو و آلوی بخارای خشک نیز تب را پایین می آورد. این مواد را شب در آب ریخته و روز بعد آب آن را مصرف می کنند. برای سنین بالاتر مصرف همه مواد خیس خورده با آب آن می تواند بکار رود. حقنه ضد تب گل ختمی را بجوشانند و صاف کنند و به مقدار نیم تا یک استکان حقنه کنند. این حقنه از شش ماهگی به بعد ممکن است و باید پزشک معالج روش حقنه کردن را بداند. و عرق بید اگر نیاز به کاهش بیشتر تب وجود دارد علاوه بر دستورهای ذکر شده عرق بید را به سیستم درمانی و یا در آب میوه ها اضافه کنید. به زعم مردم بندرت در مواردی نیاز به استامینوفن یا شیاف ضد تب نیز پیدا می شود؛ اما این موارد بسیار نادر است و ناشی از نگرانی مادر از افزایش تب می باشد. تا آن جا که می شود باید از مصرف این داروها خودداری کرد و اگر خانواده ای بیش از حد نگران افزایش تب هستند به میزان حداقل از این داروها استفاده کنند.افزایش بیش از حد تب و تشنج در نوزاد
والدین باید مواظب باشند که تب بیش از حد بالا نرود که ممکن است منجر به تشنج مغزی در نوزاد یا کودک شود. این تشنج ممکن است عواقب سنگینی برای مغز داشته باشد. تب معمولا شب ها تا سحر سیر صعودی بیشتری نسبت به روز دارد. پس شب ها بیشتر باید مواظب نوسانات تب بود. اگر تب زیاد بالا نباشد برای بیمار مفید است و بعد از یکی دو روز خودبخود از بین می رود و بدن به بیماری غلبه می کند. اگر با روش های فوق نوزاد یا کودک درمان شود به علت تقویت سیستم دفاعی بدن پس از آن کمتر سرماخوردگی، سینوزیت و حساسیت های دستگاه تنفس سراغ کودک می آید. در حقیقت بدن در مقابل بیماری هایی از این دست مقاوم می شود.
